Bramenjam maken is iets wat je helemaal zelf kunt doen met slechts een handvol ingrediënten en een beetje tijd en aandacht. Het begint vaak met een wandeling door de tuin of langs een bosrand, waar je handen vol rijpe, sappige bramen plukt. Ze glanzen bijna zwart in het zonlicht en voelen zacht aan tussen je vingers. Zodra je thuis bent, kun je er alle kanten mee op, maar jam maken is misschien wel de puurste manier om hun smaak te vangen in een potje.
Wat het zo bijzonder maakt, is dat bramen van zichzelf al een intense, bijna mysterieuze smaak hebben. Ze zijn licht zuur, maar ook zoet, en dat maakt ze ideaal voor een jam die niet té suikerachtig wordt. Door ze zelf in te koken met een beetje suiker en citroensap, breng je hun natuurlijke aroma helemaal naar voren. En als je goed te werk gaat, heb je straks potjes vol bramenjam die je de hele winter kunt gebruiken.
Het maken van bramenjam doe je niet even tussen de bedrijven door. Je neemt er je tijd voor. Je weegt de vruchten zorgvuldig af, proeft even aan het sap, roert met aandacht in de pan. Het geurt langzaam door je keuken en vult het huis met iets warms. Het is een ambachtelijk proces, maar tegelijk heel huiselijk. En je weet precies wat erin zit, want je maakt het zelf.
Met dit recept kun je aan de slag om je eigen voorraadje bramenjam in te maken. Niet te ingewikkeld, maar wel met zorg uitgelegd, zodat je geen stappen overslaat. Laten we beginnen.
Hoe bramenjam maken
Ingrediënten
- 1000 gram verse bramen
- 500 gram geleisuiker 2:1
- 1 eetlepel vers geperst citroensap
- Eventueel 1 eetlepel water
Instructies
1. Voorbereiding
- Spoel de bramen voorzichtig af onder koud water. Laat ze uitlekken in een vergiet. Verwijder eventuele blaadjes, steeltjes en overrijpe of rotte vruchten. Controleer goed op insecten of zand. Laat de bramen daarna nog even drogen op een schone theedoek.
2. Jam maken
- Doe de bramen in een grote pan en verwarm ze op middelhoog vuur tot het sap vrijkomt. Dit duurt ongeveer vijf tot acht minuten. Roer af en toe zodat ze niet aanbranden. Als je een egale jam wilt zonder pitjes, kun je de bramen op dit punt pureren met een staafmixer en door een zeef wrijven. Houd je juist van een rustieke jam met structuur, dan laat je ze heel.
- Voeg nu de geleisuiker toe, samen met het versgeperste citroensap. Roer alles goed door elkaar zodat de suiker volledig oplost. Laat het mengsel daarna koken. Zodra het kookt, zet je het vuur iets hoger zodat het stevig borrelt.
- Laat de jam minstens vier minuten stevig doorkoken. Roer voortdurend. Je kunt testen of de jam goed indikt door een klein beetje op een koud bordje te druppelen. Wordt het stroperig en stevig? Dan is je jam klaar. Zo niet, laat dan nog een minuut doorkoken.
- Gebruik een trechter of een grote lepel om de hete jam in gesteriliseerde potten te scheppen. Vul tot net onder de rand. Sluit de potten meteen goed af met het deksel. Wil je het extra goed doen, zet de potten dan vijf minuten op de kop. Dit zorgt voor extra vacuüm, al is dit tegenwoordig optioneel. Let op: sommige potten of deksels kunnen niet goed tegen zuur, dus zorg voor zuurbestendige deksels als je deze methode gebruikt.
- Laat de potten rechtopstaand afkoelen op een schone theedoek. Zet ze daarna op een koele, donkere plek zoals een voorraadkast of kelder. Na afkoeling kun je een etiket met datum plakken.
Hoelang kun je zelfgemaakte bramenjam bewaren?
Zelfgemaakte bramenjam blijft in een goed afgesloten pot ongeveer een jaar houdbaar als je deze koel, donker en droog bewaart. Denk aan een voorraadkast, kelder of koele berging. Vermijd warmte en direct zonlicht, want dat kan de kleur en smaak aantasten.
Zodra je een pot hebt geopend, bewaar je deze in de koelkast. Gebruik steeds een schone lepel om besmetting te voorkomen. In de koelkast blijft geopende bramenjam meestal drie tot vier weken goed. Let altijd op je zintuigen: ruikt het vreemd, ziet het er raar uit of smaakt het zuur of schimmelig? Dan niet meer gebruiken.
Veelgestelde vragen
Moet ik altijd geleisuiker gebruiken?
Niet per se. Je kunt ook gewone kristalsuiker gebruiken, maar dan moet je de jam langer inkoken en is de kans op mislukken groter. Geleisuiker zorgt voor een betere binding.
Wat als mijn jam te dun blijft?
Kook hem nog een paar minuten langer door, of voeg wat extra geleisuiker toe. De consistentie wordt ook steviger tijdens het afkoelen.
Kan ik diepvriesbramen gebruiken?
Ja, dat kan. Laat ze wel eerst ontdooien en laat overtollig vocht uitlekken. De smaak is iets minder intens, maar nog steeds prima geschikt voor jam.
Kan ik ook honing gebruiken in plaats van suiker?
Dat kan, maar honing bindt minder goed dan suiker. Je kunt pectine toevoegen om toch een stevige jam te krijgen. De smaak wordt wel anders.
Waarom voeg je citroensap toe?
Citroensap helpt bij het conserveren, maar ook bij de geleivorming. Bramen bevatten van zichzelf weinig zuur, dus het helpt om de jam goed te laten opstijven.
Hoe weet ik of mijn potten goed gesteriliseerd zijn?
Kook de potten en deksels minstens vijf minuten in water en laat ze ondersteboven uitlekken op een schone doek. Vul ze pas als ze helemaal droog zijn.
Wat doe ik als er schuim op de jam komt?
Schuim ontstaat vaak tijdens het koken. Je kunt het met een schuimspaan verwijderen. Het is niet schadelijk, maar het ziet er minder mooi uit in de pot.
Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokAls kok weet Wilhelmus Hengstmengel als geen ander lekker eten begint bij het op de jusite Manier bewaren van levensmiddelen. Hij heeft inmiddels ruim 15 jaar ervaring in de keuken (dus ook met het bewaren en invriezen van onder andere groente, fruit, vlees, vis, en gerechten), en schrijft artikelen en recepten voor diverse Nederlandstalige receptensites (onder andere deze site), en enkele Duitstalige receptensites. Als oud groenteboer weet hij veel over groenten en fruit, en door het veelvuldig koken ook veel over de bereiding van vlees en vis. En natuurlijk over het langer goed houden van voedingsmiddelen. Hij heeft een passie voor het schrijven over simpele gerechten en kookmethoden. is een geboren Rotterdammer, maar vandaag de dag een echte Tiroler en Wereldburger. Bewaren en invriezen is over de hele wereld nagenoeg hetzelfde, maar toch soms net even anders.